wtorek, 29 grudnia 2020

Stulecie wojen - powtórzenie wiadomości (II)

Ledwo otworzyłeś oczy po wczorajszej wizycie w karczmie, a tu już poselstwo od króla. Czas gotować się do wojny, co nie jest dla Ciebie dobrą informacją. Bardziej od wojowania cenisz sobie bowiem spokojne, dworskie życie. Szabli nie miałeś w dłoni od urodzenia, lecz honor nie pozwala Ci na odmowę. 



II 


Pierwszym przeciwnikiem Rzeczpospolitej jest potężna Szwecja. Nie masz pojęcia, dlaczego król Zygmunt III Waza tak prowokował Szwedów, żądając dla siebie 1) …………………….. Na domiar złego Szwedzi chcą zagarnąć dla siebie całe Morze 2) …………………………….. Jeśli do tego dojdzie, stracisz wszelkie środki do życia, bowiem sprzedajesz swoje zboże w 3) …………………………., skąd odpływają statki na zachód Europy. Na razie wrogowie zadowolili się Inflantami, lecz jesteś przekonany, że na tym nie skończą się ich żądania. Twoje złe przewidywania potwierdziły się w latach 1655-1660, czyli w okresie tzw. 4) ………………………………………. Szwedzi pędzili w głąb Rzeczpospolitej niczym fala, zresztą Ty sam schowałeś się w jednej z pobliskich karczm, oczekując na rozwój sytuacji. Król 5) ………………………………… uciekł z kraju, bracia szlachcice nie chcieli walczyć. I w końcu zdarzył się cud. Szwedzi nie zdołali zdobyć 6) …………………………, co obudziło również w Tobie wolę walki. Szybko dołączyłeś do wojsk hetmana 7) ……………………….., który wrócił przez morze dla ojczyzny ratowania i okazał się mistrzem wojny 8) ……………………………. Szwedzi zostali odparci, choć najadłeś się niemało strachu.


Dobrze, że uniknąłeś wcześniejszej potyczki z Kozakami, którzy zamieszkiwali tzw. 9) ………………………………….. Ich przywódca 10) …………………………… był nie tylko zręcznym wodzem, ale i bezwzględnym człowiekiem. Każdego Kozaka można poznać po nietypowej 11) ……………………….., czyli osełedcu oraz zamiłowaniu do 12) ……………………………….. Lepiej unikać tych nieobliczalnych wojowników, o czym zapomniał polski król, płacąc Kozakom 13) ……………………. za służbę dla Rzeczypospolitej. Gdy w skarbcu zabrakło 14) ………………………., listę Kozaków rejestrowych należało 15) …………………………, co wywołało bunt. W pewnym momencie Kozacy poprosili o pomoc również 16) ………………………….. Ci jednak wykorzystali ich naiwność, zaś powstanie kozackie zakończyło się 17) ………………………………….


To jednak nie koniec nieszczęść. Nad Polską zawisła groźba inwazji tureckiej. Potężna armia turecka złożona z 18) …………………….. siała popłoch w całej Europy. Tylko dzięki mądrości hetmana 19) ……………………………. udało się powstrzymać wroga pod Chocimiem. Cała szlachta była pod wrażeniem tego zwycięstwa, nic więc dziwnego, że owego hetmana wybrano na nowego króla Polski podczas 20) ………………………………. Była to doskonała decyzja, niedługo potem Rzeczpospolita pokonała imperium tureckie pod 21) ………………………… Polski król został poproszony o pomoc przez 22) …………………………… i po raz kolejny stanął na wysokości zadania. Nie tylko zareagował na prośbę naszego sojusznika, lecz także uchronił 23) …………………… przed muzułmanami.

 

Jesteś dumny z osiągnięć Rzeczpospolitej, choć sam rzadko stawałeś na polu bitwy, troszcząc się o własną skórę. Imiona naszych wrogów po dziś dzień śnią się Tobie po nocach, stąd nie masz żadnych problemów z ich dopasowaniem.

 

Bohdan Chmielnicki, Kara Mustafa, Karol X Gustaw, Wasyl Szujski

 

Turcja

Szwecja

Rosja

Kozacy

 

Lata wojny wywołują w Tobie mieszane uczucia. Co mogłeś wówczas myśleć? W jakiej byłeś kondycji życiowej? Wybierz 4 odpowiedzi zgodne z prawdą historyczną.

 

Twoje plony z ziemi zmniejszyły się o połowę na skutek zniszczeń wojennych, stąd z trudem możesz wyżywić rodzinę.

Rzeczpospolita straciła 1/3 swoich ziem, co pokazuje, że miałeś rację, mówiąc o zgubnych skutkach wojny.

Dzięki odważnej polityce Rzeczpospolita budzi postrach wśród innych państw Europy.

Magnateria w końcu zrozumiała, iż musi oddać władzę w ręce silnych królów, aby Rzeczpospolita nie była zależna wyłącznie od zachcianek szlachty.

Wielu Twoich krewnych zginęło na polach bitwy.

Mimo trudności zewnętrznych i wewnętrznych państwa Twoi wnukowie nadal mogą liczyć na liczne przywileje.

Wolna elekcja zostaje zniesiona, by uniemożliwić ingerencję obcych mocarstw w sprawy wewnętrzne Rzeczpospolitej.

 

Czas przyjrzeć się Twojemu wynikowi, może nie grzeszyłeś w młodości odwagą, lecz czeka Cię spokojna i szczęśliwa starość J

 

31-28 – odziedziczyłeś potężny majątek po dalekim krewnym

27-23 – podpisałeś dobrą umowę na sprzedaż Twojego zboża

22-18 – żyjesz dosyć biednie, lecz spokojnie, wrogowie Polski nie atakują Twojej posiadłości

17-13 – susza nie pozwala zebrać Ci wysokich plonów, chłopi uciekają z Twego dworu

0-12 – kryzys gospodarczy rujnuje Twoje życie, do końca wiedziesz los żebraka

 


6 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawa forma, która pozwala uczniom wczuć się w sytuację XVII wieku,.

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo Panu dziękuję za przygotowanie tekstów. Korzystam już kolejny raz. Dzieci są bardzo zaangażowane.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Miło mi to słyszeć ;) Baza stopniowo będzie się powiększać, więc serdecznie zapraszam do odwiedzin :)

      Usuń
  3. Przypadkowo trafiłam na Pana stronę, pomysły na powtórzenie super. Jestem świeżo po sprawdzeniu uczniowskich testów z tego działu, natrudziłam się na wymyślaniu pytań, wpisywaniu do Testportalu itp. i 80 % uczniów pisało, że Kozacy mieszkali nad solnym Dnieprem, bo taka odpowiedź była na sciaga.pl.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, to jest nasza smutna, codzienna rzeczywistość. Przy tego typu powtórzeniu wiem, że przynajmniej muszą sięgnąć do podręcznika, bo Internecie gotowców nie znajdą :)

      Usuń